Kính gửi quí cha, quí tu sĩ và toàn thể cộng đoàn Dân Chúa trong Tổng giáo phận.
1. Xuân Giáp Thìn đã tới. Đầu năm mới, tôi kính chúc quí cha và anh chị em một năm bình an, mạnh khoẻ, hạnh phúc, đầy tràn ân sủng và tình yêu của Chúa.
Tết năm nay, chúng ta vẫn phải gánh chịu những hậu quả của đại dịch covid-19 và chiến tranh tại nhiều nơi trên thế giới. Công ty không có đơn đặt hàng, nhiều người thất nghiệp, sản phẩm hàng hoá ít người mua. Mặc dù trong năm qua đã có nhiều thành tựu về kinh tế xã hội, nhưng nhiều gia đình vẫn gặp khó khăn thiếu thốn, thậm chí không có Tết. Ngoài ra còn có muôn vàn đau khổ trong cuộc sống cá nhân và gia đình.
Bước vào năm mới, anh chị em hãy tin tưởng vào tình thương và quyền năng của Chúa. “Hãy nắm giữ niềm hy vọng dành cho chúng ta” (Dt 6, 18). Với tất cả nỗ lực của con người, cùng với lời cầu nguyện và lòng cậy trông vào Chúa, chúng ta hy vọng trong năm mới này, dân tộc Việt Nam sẽ bình an và phát triển, không phải chỉ về kinh tế, mà còn về văn hoá, đạo đức, tình yêu thương và liên đới. Giá trị của con người không tuỳ thuộc vào sở hữu nhiều của cải, nhưng tuỳ ở tư cách đạo đức và nếp sống văn hoá, tuỳ ở tấm lòng yêu thương tha nhân thế nào.
2. Sau những ngày Tết, Hội Thánh bước vào Mùa Chay để chuẩn bị mừng đại lễ Phục sinh. Dựa theo sứ điệp Mùa Chay 2024 của Đức Thánh Cha Phanxicô: “Xuyên qua sa mạc, Thiên Chúa dẫn ta tới tự do”, xin đề nghị anh chị em suy gẫm và thực hành mấy điểm sau đây:
a. Thiên Chúa tạo dựng con người không phải để sống kiếp nô lệ, nhưng để làm con cái tự do, để tham dự vào sự sống thần linh của Ngài. Mùa Chay chỉ là giai đoạn chuẩn bị hướng tới mầu nhiệm Phục sinh. Nhờ bí tích Rửa tội, chúng ta được thông phần vào sự chết và sống lại của Đức Kitô để sống đời sống mới. Cũng như dân Do Thái khi xưa, nhiều lúc chúng ta an phận với cuộc sống nô lệ tù túng trong cõi đời này chứ không muốn được giải phóng để vươn lên tới tầm cao của Thiên Chúa. Không, chúng ta chu toàn sứ mạng trong thế giới này để nhắm tới một cuộc sống cao hơn, tự do hơn, sung mãn hơn.
b. “Mùa Chay là mùa hoán cải, mùa tự do”. Như dân Do Thái ngày xưa, chúng ta cũng cần để cho “Thiên Chúa uốn nắn để bỏ lại phía sau tình cảnh nô lệ của mình và kinh nghiệm một cuộc Vượt Qua từ sự chết đến sự sống”. Chúng ta cần phải chiến đấu với các loại ngẫu tượng: “muốn là người toàn năng, được mọi người ngưỡng mộ, thống trị người khác; hoặc có thể chúng ta bám chặt vào tiền bạc, vào những dự án, những ý tưởng hay mục tiêu nào đó, bám chặt vào địa vị của mình, vào một truyền thống, thậm chí bám chặt vào những cá nhân nào đó. Thay vì giúp ta tiến bước, những cái đó làm ta tê liệt. Thay vì sự gặp gỡ, chúng tạo ra xung đột”.
Các ngẫu tượng này là những lời dối trá có sức quyến rũ mạnh mẽ. Đó là một con đường rất dễ đi. Sám hối có nghĩa là hoán cải, quay ngược lại: tôi có muốn đổi mới không? Có sẵn sàng từ bỏ những thoả hiệp với thế giới cũ không? Tôi muốn sống tự do hay ở lại trong kiếp nô lệ?
Ăn chay hãm mình không chỉ là làm một vài việc hy sinh, nhưng đó là một hành trình chiến đấu để từ bỏ các ngẫu tượng và được tự do trong tâm hồn.
c. Việc hoán cải chỉ là khởi điểm từ đó chúng ta nhìn thấy và nghe thấy nỗi thống khổ của anh chị em. Thiên Chúa quyết định giải phóng Dân Do Thái khỏi ách nô lệ bên Ai Cập là vì “Ta đã thấy nỗi khốn cùng của dân Ta ở Ai cập; Ta đã nghe tiếng họ kêu than” (Xh 3, 7). Cử hành Mùa Chay là để chúng ta mở mắt nhìn ra thực tế cuộc sống. “Tiếng kêu của rất nhiều anh chị em bị áp bức của chúng ta đang thấu tới trời. Ta hãy tự hỏi: chúng ta có nghe thấy tiếng kêu đó không? Nó có quấy rầy ta không? Nó có làm ta động lòng không? Có quá nhiều điều chia cách chúng ta, phủ nhận tình huynh đệ vốn ràng buộc chúng ta ngay từ đầu”.
Các việc bác ái trong Mùa Chay phát xuất từ trái tim động lòng trắc ẩn. Tại môi trường thành phố lớn, mặt nổi là cuộc sống nhộn nhịp và tiêu thụ, mặt chìm còn có biết bao anh chị em đang kêu than vì nỗi thống khổ. Chúng ta đừng để lòng mình vô cảm thờ ơ, đừng an phận tự mãn và đóng kín trong cuộc sống của mình. Như người Samaria nhân hậu, chúng ta hãy dừng lại và chăm sóc các anh chị em đang mang những thương tích của cuộc đời.
d. Mùa Chay cũng là thời gian dừng lại để cầu nguyện, để đón nhận Lời Chúa. Trong sa mạc, dân Do Thái đã nhận được “Mười Lời”, tức là mười điều răn, làm kim chỉ nam cho hành trình tiến tới tự do. Chúng ta dễ để mình bị cuốn hút vào công việc đến nỗi có nguy cơ đánh mất chính mình. Nhưng nếu không biết dừng lại để hồi tâm và lắng nghe Lời Chúa, chúng ta sẽ mất phương hướng và lạc lối. Chúng ta hãy tham dự những buổi tĩnh tâm “để suy nghĩ lại về lối sống của mình, để xem xét sự hiện diện của mình trong xã hội và sự đóng góp của mình cho một xã hội tốt đẹp hơn”. Cách riêng, anh chị em hãy nhìn lại xem mình có gìn giữ thiên nhiên mà Thiên Chúa ban tặng không, có làm ô nhiễm môi trường không.
“Cầu nguyện, bố thí và ăn chay không phải là ba hành vi tách rời nhau, mà là một động thái duy nhất của sự cởi mở và trút rỗng chính mình, trong đó chúng ta tống khứ những ngẫu tượng đè nặng trên mình, những quyến luyến giam hãm mình. Rồi trái tim khô héo và cô lập sẽ hồi sinh. Vì thế, ta hãy chậm lại và tạm dừng! Chiều kích sống chiêm niệm trong Mùa Chay sẽ giải phóng những năng lượng mới. Trước tôn nhan Thiên Chúa, chúng ta trở thành anh chị em, nhạy cảm với nhau hơn: chúng ta khám phá ra những bạn đồng hành, những người cùng bước đi với mình, thay vì là những kẻ thù và những mối đe dọa. Đây là giấc mơ của Thiên Chúa, là miền đất hứa mà chúng ta hướng đến một khi đã bỏ thân phận nô lệ lại phía sau”.
3. Như đã thực hiện từ mấy năm qua, trong Mùa Chay, xin anh chị em tiếp tục đóng góp cho công việc trùng tu Nhà thờ Đức Bà. Chắc chắn anh chị em cũng nôn nóng và mong việc trùng tu sớm hoàn tất. Tuy nhiên, làm việc với một tập đoàn chuyên nghiệp như Monument của Bỉ, chúng ta không thể đốt giai đoạn. Chúng tôi luôn thúc đẩy tiến độ, nhưng chắc chắn công trình trùng tu đòi nhiều thời gian, công sức và chi phí. Xin anh chị em kiên nhẫn và quảng đại cộng tác vào công trình rất khó khăn này. Xin Chúa trả công bội hậu cho anh chị em.
Cầu chúc quí cha và anh chị em mùa Xuân vui tươi, năm mới bình an đầy tràn phúc lành của Chúa, mùa Chay và mùa Phục sinh sung mãn sức sống thần linh.
Xin anh chị em thương cầu nguyện cho tôi.
Ngày 8 tháng 2 năm 2024
(đã ký)
+ Giuse Nguyễn Năng
Tổng giám mục
