Anh chị em thân mến!
Với ngày Chúa Nhật Thế Giới Truyền Giáo năm nay, tôi đã chọn một chủ đề được gợi hứng từ câu chuyện các môn đệ trên đường Emmaus, trong Tin Mừng theo thánh Luca (x. 24:13-35): “Lòng bừng cháy, chân bước nhanh”. Hai môn đệ đã hoang mang và mất tinh thần, nhưng cuộc gặp gỡ của họ với Chúa Kitô trong lời nói và trong việc bẻ bánh đã khơi dậy trong họ niềm khao khát nhiệt thành lên đường trở lại Giêrusalem và loan báo rằng Chúa đã sống lại thật rồi. Trong trình thuật Tin Mừng, chúng ta nhận thấy sự thay đổi này nơi các môn đệ qua một vài hình ảnh bộc lộ nhiều điều: lòng các ông bừng cháy khi nghe Chúa Giêsu giải thích Kinh Thánh, mắt các ông mở ra khi nhận ra Người và cuối cùng, chân các ông rảo bước lên đường. Bằng cách suy niệm về ba hình ảnh phản ánh hành trình của tất cả các môn đệ truyền giáo này, chúng ta có thể đổi mới lòng nhiệt thành rao giảng Tin Mừng trong thế giới ngày nay.
Trên đường từ Giêrusalem về Emmaus, tâm hồn của hai môn đệ đã xuống tinh thần, thể hiện qua khuôn mặt chán nản của họ, vì cái chết của Chúa Giêsu, Đấng mà họ đã tin tưởng (x. câu 17). Trước sự thất bại của Thầy mình chịu đóng đinh, niềm hy vọng của họ rằng Thầy là Đấng Mêsia đã sụp đổ (x. câu 21).
Sau đó, “khi họ đang nói chuyện và bàn luận với nhau, thì chính Đức Giêsu lại gần và cùng đi với họ” (c. 15). Như khi Người kêu gọi các môn đệ lần đầu tiên, thì giờ đây, giữa sự hoang mang của họ, Chúa đã chủ động; Người đến gần họ và đi bên cạnh họ. Cũng vậy, với lòng thương xót bao la, Người không bao giờ mệt mỏi ở với chúng ta, bất chấp mọi thất bại, nghi ngờ, yếu đuối, và cả sự thất vọng, bi quan khiến chúng ta trở nên “khờ dại và chậm chạp” (c. 25), khiến chúng ta trở nên yếu đức tin.
Giống như ngày hôm ấy, hôm nay Chúa Phục Sinh vẫn gần gũi với các môn đệ truyền giáo của Người và đồng hành với họ, nhất là khi họ cảm thấy mất phương hướng, chán nản, sợ hãi trước mầu nhiệm sự dữ bủa vây và tìm cách chế ngự họ. Vì vậy, “chúng ta đừng để mình bị cướp mất hy vọng!” (Evangelii Gaudium, 86). Chúa lớn hơn tất cả những vấn đề của chúng ta, nhất là nếu chúng ta đối diện với chúng trong sứ vụ loan báo Tin Mừng cho thế giới. Vì cuối cùng, sứ vụ này là của Người và chúng ta chẳng là gì khác hơn là những người cộng tác khiêm tốn của Người, những “đầy tớ vô dụng” (x. Lc 17:10).
Tôi mong muốn bày tỏ sự gần gũi của tôi trong Chúa Kitô với tất cả các nhà truyền giáo nam nữ trên thế giới, đặc biệt là với những người đang chịu đựng bất kỳ loại khó khăn nào. Các bạn thân mến, Chúa Phục Sinh luôn ở cùng các bạn. Người nhìn thấy lòng quảng đại của các bạn và những hy sinh mà các bạn đang thực hiện cho sứ mạng rao giảng Tin Mừng ở những vùng đất xa xôi. Không phải ngày nào trong cuộc sống của chúng ta cũng thanh thản và trong sáng, nhưng chúng ta đừng bao giờ quên lời Chúa Giêsu nói với các bạn hữu của Người trước Cuộc Khổ nạn của Người: “Trong thế gian, các con sẽ gặp những gian truân, nhưng hãy can đảm lên: Thầy đã thắng thế gian!” (Ga 16:33).
Sau khi lắng nghe hai môn đệ trên đường Emmaus, Chúa Giêsu phục sinh “giải thích cho họ những gì đã chép về Người trong cả Sách Thánh, bắt đầu từ Môsê và tất cả các ngôn sứ” (Lc 24:27). Lòng các môn đệ rung động, sau này họ tâm sự với nhau: “Lòng chúng ta há chẳng bừng lên khi dọc đường Người nói chuyện với chúng ta và giải thích Kinh Thánh sao?” (câu 32). Chính Chúa Giêsu là Lời hằng sống, Đấng duy nhất có thể làm cho trái tim chúng ta bừng cháy trong chúng ta, khi Người soi sáng và biến đổi tâm hồn chúng ta.
Bằng cách này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn câu châm ngôn của Thánh Giêrônimô rằng “không biết Kinh thánh là không biết Đức Kitô” (Chú giải về Isaia, Lời mở đầu). “Nếu không có Chúa soi sáng, chúng ta không thể hiểu Kinh Thánh một cách sâu sắc; tuy nhiên điều ngược lại cũng đúng: không có Kinh thánh, các biến cố trong sứ mệnh của Chúa Giêsu và của Hội Thánh của Người trên thế giới vẫn không thể giải mã được” (Aperuit Illis, 1). Theo đó, kiến thức về Kinh thánh rất quan trọng đối với đời sống Kitô hữu, và thậm chí còn quan trọng hơn đối với việc rao giảng Chúa Kitô và Tin Mừng của Người. Nếu không, bạn đang truyền lại điều gì cho người khác nếu không phải là ý tưởng và dự án của riêng bạn? Một trái tim lạnh lùng không bao giờ có thể khiến những trái tim khác bừng cháy!
Vậy chúng ta hãy luôn sẵn sàng để mình được Chúa Phục Sinh đồng hành khi Người giải thích cho chúng ta ý nghĩa của Sách Thánh. Xin Người làm cho trái tim chúng ta bừng cháy trong chúng ta; xin Người soi sáng và biến đổi chúng ta, để chúng ta loan truyền mầu nhiệm cứu độ của Người cho thế giới bằng quyền năng và sự khôn ngoan đến từ Thần Khí của Người.
Việc trái tim các môn đệ trên đường Emmaus cháy bỏng vì lời Chúa đã thúc đẩy họ yêu cầu Người lữ hành bí ẩn ở lại với họ khi trời sắp tối. Khi họ quây quần quanh bàn, mắt họ mở ra và họ nhận ra Người khi Người bẻ bánh. Yếu tố quyết định mở mắt cho các môn đệ là chuỗi hành động Chúa Giêsu thực hiện: Người cầm lấy bánh, chúc tụng, bẻ ra và trao cho các ông. Đó là những cử chỉ thông thường của người chủ gia đình Do Thái, nhưng, được Chúa Giêsu Kitô thực hiện với ân sủng của Chúa Thánh Thần, điều đó lập lại cho hai người bạn đồng bàn của Người dấu chỉ hóa bánh ra nhiều và nhất là dấu chỉ Bí tích Thánh Thể, bí tích hy tế thập giá. Tuy nhiên, ngay lúc họ nhận ra Chúa Giêsu trong việc bẻ bánh, thì “Người biến mất khỏi mắt họ” (Lc 24:31). Ở đây chúng ta có thể nhận ra một thực tại thiết yếu của đức tin chúng ta: Đức Kitô, Đấng bẻ bánh, giờ đây trở thành tấm bánh được bẻ ra, chia sẻ cho các môn đệ và được họ ăn. Người ta không còn nhìn thấy Người nữa, vì giờ đây Người đã đi vào tâm hồn các môn đệ, khiến họ càng cháy bỏng hơn, và điều này thôi thúc họ lên đường ngay để chia sẻ với mọi người kinh nghiệm độc nhất vô nhị của họ về việc gặp gỡ Chúa Phục Sinh. Như vậy, Chúa Kitô phục sinh vừa là Đấng bẻ bánh, vừa là chính tấm bánh được bẻ ra cho chúng ta. Theo đó, mọi môn đệ truyền giáo đều được kêu gọi trở nên, giống như Chúa Giêsu và trong Người, nhờ hoạt động của Chúa Thánh Thần, trở thành người bẻ bánh và là tấm bánh được bẻ ra cho thế giới.
Ở đây, nên nhớ rằng việc bẻ bánh vật chất của chúng ta để chia sẻ với những người đói khát nhân danh Chúa Kitô cũng đã là một công việc truyền giáo của Kitô giáo rồi. Hơn thế nữa, việc bẻ bánh Thánh Thể, là chính Chúa Kitô, là một công việc truyền giáo tuyệt hảo, vì Thánh Thể là nguồn mạch và tột đỉnh của đời sống và sứ vụ của Hội Thánh.
Như Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã chỉ ra: “Chúng ta không thể giữ cho riêng mình tình yêu mà chúng ta cử hành trong Bí tích [Thánh Thể]. Tự bản chất của nó, tình yêu này đòi phải được thông truyền cho tất cả mọi người. Điều thế giới cần là tình yêu Thiên Chúa, gặp gỡ Đức Kitô và tin vào Người. Vì lý do này, Thánh Thể không chỉ là nguồn mạch và đỉnh cao của đời sống Giáo hội; nó cũng là nguồn gốc và tột đỉnh sứ vụ của Giáo Hội: ‘Một Giáo Hội Thánh Thể đích thực là một Giáo Hội truyền giáo’” (Sacramentum Caritatis, 84).
Để sinh hoa trái, chúng ta phải luôn kết hiệp với Chúa Giêsu (x. Ga 15,4-9). Sự hiệp nhất này đạt được qua lời cầu nguyện hằng ngày, đặc biệt trong giờ chầu Thánh Thể, khi chúng ta giữ thinh lặng trước sự hiện diện của Chúa, Đấng ở lại với chúng ta trong Bí Tích Thánh Thể. Bằng cách yêu thương vun trồng mối hiệp thông này với Chúa Kitô, người môn đệ truyền giáo có thể trở thành một nhà thần bí trong hành động. Ước gì tâm hồn chúng ta luôn khao khát được bầu bạn với Chúa Giêsu, vang vọng lời khẩn cầu tha thiết của hai môn đệ Emmaus, nhất là vào những lúc chiều tối: “Lạy Chúa, xin ở lại với chúng con!” (x. Lc 24:29).
Sau khi được mở mắt và nhận ra Chúa Giêsu “khi bẻ bánh”, các môn đệ “hối hả lên đường và trở về Giêrusalem” (x. Lc 24:33). Việc vội vã lên đường để chia sẻ với người khác niềm vui gặp gỡ Chúa chứng tỏ rằng “niềm vui của Tin Mừng lấp đầy trái tim và toàn bộ cuộc sống của những ai gặp gỡ Chúa Giêsu. Ai để cho mình được Ngài cứu thì được giải thoát khỏi tội lỗi, khỏi buồn rầu, khỏi trống rỗng nội tâm, khỏi cô lập. Với Chúa Giêsu Kitô, niềm vui luôn được sinh ra và tái sinh” (Evangelii Gaudium, 1). Người ta không thể thực sự gặp gỡ Chúa Giêsu phục sinh mà không bừng cháy lòng nhiệt tình để nói cho mọi người về Người. Do đó, nguồn lực chính và chủ yếu của việc truyền giáo là những người đã biết Chúa Kitô phục sinh trong Kinh thánh và trong Bí tích Thánh Thể, những người mang ngọn lửa của Người trong trái tim và mang ánh sáng của Người. Họ có thể làm chứng cho sự sống không bao giờ chết, ngay cả trong những tình huống khó khăn nhất và những thời khắc đen tối nhất.
Hình ảnh “đôi chân bước đi” một lần nữa nhắc nhở chúng ta về giá trị trường tồn của sứ mệnh truyền giáo (missio ad gentes), sứ mệnh được Chúa Phục sinh trao phó cho Giáo hội để rao giảng Tin Mừng cho mọi người và mọi dân tộc, cho đến tận cùng trái đất. Ngày nay hơn bao giờ hết, gia đình nhân loại của chúng ta, bị tổn thương bởi biết bao hoàn cảnh bất công, biết bao chia rẽ và chiến tranh, đang cần đến Tin Mừng bình an và ơn cứu độ trong Chúa Kitô. Nhân cơ hội này, tôi xin nhắc lại rằng “mọi người đều có quyền đón nhận Tin Mừng. Các Kitô hữu có bổn phận loan báo Tin Mừng mà không loại trừ bất cứ ai, không phải như một người áp đặt một nghĩa vụ mới, nhưng như một người chia sẻ niềm vui, báo hiệu một chân trời tươi đẹp, cống hiến một bữa tiệc đáng mong đợi” (Evangelii Gaudium, 14). Hoán cải truyền giáo vẫn là mục tiêu chính mà chúng ta phải đặt ra cho mình với tư cách cá nhân và cộng đồng, bởi vì “việc tiếp cận truyền giáo là khuôn mẫu cho mọi hoạt động của Giáo hội” (ibid., 15).
Như thánh Tông đồ Phaolô xác nhận, tình yêu của Chúa Kitô lôi cuốn và thúc đẩy chúng ta (x. 2 Cr 5,14). Tình yêu này có hai mặt: tình yêu của Chúa Kitô dành cho chúng ta, tình yêu kêu gọi, thôi thúc và khơi dậy tình yêu của chúng ta đối với Người. Một tình yêu làm cho Giáo Hội, trong việc không ngừng khởi đầu lại, luôn trẻ trung. Vì tất cả các thành viên của Giáo Hội đều được ủy thác sứ vụ loan báo Tin Mừng của Chúa Kitô, với niềm xác tín rằng “Ngài đã chết thay cho mọi người, để những ai đang sống, không còn sống cho chính mình nữa, mà sống cho Ðấng đã chết và sống lại vì mình” (c. 15). Tất cả chúng ta đều có thể đóng góp cho phong trào truyền giáo này: bằng những lời cầu nguyện và hoạt động của chúng ta, bằng những của lễ vật chất và dâng những đau khổ của chúng ta, và bằng chứng tá cá nhân của chúng ta. Các Hội Giáo hoàng Truyền giáo là phương tiện ưu tiên để thúc đẩy sự hợp tác truyền giáo này trên cả bình diện tinh thần và vật chất. Vì lý do này, số tiền quyên góp được vào ngày Chúa nhật Thế giới Truyền giáo được dành cho Hội Giáo hoàng Truyền bá Đức tin.
Tính cấp bách của hoạt động truyền giáo của Giáo hội đương nhiên đòi hỏi sự hợp tác truyền giáo ngày càng chặt chẽ hơn về phía tất cả các thành viên của Giáo hội và ở mọi cấp độ. Đây là một mục tiêu thiết yếu của hành trình Hiệp Hành mà Giáo hội đã thực hiện, được hướng dẫn bởi các từ khóa: hiệp thông, tham gia, truyền giáo. Cuộc hành trình này chắc chắn không phải là việc Giáo hội qui hướng vào bản thân mình; nó cũng không phải là một cuộc trưng cầu dân ý về những gì chúng ta phải tin và thực hành, cũng không phải là vấn đề sở thích của con người. Đúng hơn, đó là một tiến trình lên đường và giống như các môn đệ Emmaus, lắng nghe Chúa phục sinh. Vì Người luôn đến giữa chúng ta để giải thích ý nghĩa Kinh Thánh và bẻ bánh cho chúng ta, để nhờ quyền năng Chúa Thánh Thần, chúng ta có thể thi hành sứ mệnh của Người trên thế giới.
Cũng như hai môn đệ Emmaus đã thuật lại cho những người khác những gì đã xảy ra dọc đường (x. Lc 24:35), cũng vậy, lời loan báo của chúng ta sẽ là một lời hân hoan kể về Chúa Kitô, cuộc đời, cuộc khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Người, và những điều kỳ diệu mà tình yêu thương của Người đã hoàn thành trong cuộc sống của chúng ta.
Vì vậy, chúng ta hãy lên đường một lần nữa, hãy để mình được soi sáng bởi cuộc gặp gỡ với Chúa phục sinh và được Thần Khí của Người thúc đẩy. Chúng ta hãy lên đường một lần nữa với trái tim rực cháy, với đôi mắt mở to và đôi chân của chúng ta chuyển động. Chúng ta hãy lên đường để làm cho những trái tim khác bừng cháy Lời Chúa, mở mắt cho những người khác nhìn thấy Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể, và mời gọi mọi người cùng nhau bước đi trên con đường bình an và cứu độ mà, trong Đức Kitô, Thiên Chúa đã ban cho toàn thể loài người.
Lạy Đức Mẹ Soi Đường, Mẹ của các môn đệ truyền giáo của Đức Kitô và là Nữ Vương Truyền Giáo, xin cầu cho chúng con!
Rôma, Đền Thánh Gioan Lateranô, ngày 6 tháng 1 năm 2023, Lễ Chúa Hiển Linh.
PHANXICÔ
Chuyển ngữ:
Đaminh Ngô Quang Tuyên
Micae Nguyễn Khắc Minh
(Ủy Ban Loan Báo Tin Mừng / HĐGMVN)
