Ý nghĩa thánh hiến-hiến dâng trong ơn gọi Foyer de Charité
Lm. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
1. Làm mới lại ý nghĩa thánh hiến-hiến dâng trong ơn gọi Foyer de Charité
Kỷ niệm ngày tuyên hứa là kỷ niệm ngày thánh hiến.[1] Thánh hiến có nghĩa là thuộc về Đấng Thánh là Thiên Chúa. Chính Thiên Chúa đã chọn từng người một, đích danh, để thuộc về Ngài. Và mỗi người chúng ta đã tự do đáp lại. Tuy nhiên, với thời gian, chúng ta cần làm mới lại sự thánh hiến này.
Có những dịp đặc biệt để làm mới lại ơn gọi thánh hiến, nhưng phải nói rằng, để sống ơn gọi thuộc về Thiên Chúa, thì người được gọi phải làm cho ơn gọi trở nên mới mẻ từng ngày, có nghĩa là phải thưa “xin vâng” mọi ngày, trong mỗi công việc, mỗi cơ hội diễn ra trong đời sống. Khi nào không làm cho ơn gọi trở nên hiện sinh thì ơn gọi đang “cũ mốc” đi, và đánh mất ý nghĩa thực sự của ơn gọi!
Thánh hiến là tác động của Thiên Chúa, còn hiến dâng là hành vị đáp trả của con người.
Mọi ơn gọi kitô giáo đều mang ý nghĩa thánh hiến-hiến dâng, nhưng mỗi ơn gọi lại mang thêm những ý nghĩa đặc thù theo đặc sủng sáng lập. Vậy ơn gọi Foyer de Charité mang ý nghĩa thánh hiến-hiến dâng nào?
2. Thánh hiến-hiến dâng mang ý nghĩa toàn bộ sự hiện diện, toàn thể cuộc hiện sinh
Toàn bộ sự hiện diện là ở bất cứ đâu mà tôi có mặt. Toàn thể cuộc hiện sinh là sự hiện diện không theo nghĩa thụ động (“có mặt đó”) nhưng trong mọi tương tác với người khác, với môi trường, với hoàn cảnh (“sống với”). Như vậy, thánh hiến là Thiên Chúa vẫn tiếp tục gọi từng giây phút; và hiến dâng là sự đáp trả mọi lúc, mọi nơi và với mọi người.
Đức Thánh Cha Phanxicô viết trong sứ điệp ơn gọi năm nay (2025) về sự hiến dâng toàn bộ đời sống/ cuộc sống.[2] Sự hiến dâng không “ngồi chờ” để thể hiện vào lúc ai đó đòi giết mình, nhưng hiến dâng toàn bộ cuộc sống, toàn bộ cuộc hiện sinh.
Chị Marthe Robin đã thực hiện điều này. Chị không tử đạo (không bị bắt bớ hay bị chém đầu), nhưng toàn bộ cuộc sống của Chị đã được dâng hiến cho Thiên Chúa và cho tha nhân.
Sự thánh hiến-hiến dâng của chị Marthe khởi đi từ cuộc gặp gỡ với Đức Trinh Nữ. Năm 16 tuổi (1918), cô Marthe té ngã trong nhà bếp, cô ở trong tình trạng “lơ mơ” (được gọi là “un coma mystique”, vì có Thiên Chúa can thiệp), phải nằm giường một thời gian. Lúc này Đức Trinh Nữ hiện ra với cô: “Tôi đã thấy Đức Trinh Nữ”. Tháng ba (hoặc tháng tư hoặc tháng năm?) năm 1921, khi có thể đứng dậy được, thì “cô không còn là mình như trước đó nữa”.[3] Mùa Xuân năm 1922, lúc 20 tuổi, cô đọc được dòng chữ sau trong một cuốn sách đạo đức cũ: “Tại sao con tìm kiếm nghỉ ngơi, bởi vì con được dựng nên để chiến đấu mà? Tại sao con tìm kiếm hạnh phúc, bởi vì con được dựng nên cho đau khổ mà?”[4]. Cô Marthe nghe thúc đẩy trong lòng: “Đau khổ dành cho con”. Rồi cô đọc tiếp: “Phải trao hiến cho Thiên Chúa tất cả”. Ba năm nằm giường bệnh, đau đớn về tinh thần và thể xác cùng với sự thinh lặng và nhất là cuộc gặp gỡ với Đức Trinh Nữ đã đưa đến cho cô một trải nghiệm mới. Cô Marthe liền quỳ gối xuống và nói lời xin vâng.[5]
Lời đáp trả xin vâng không giữ lại điều gì được thể hiện nơi Chị Marthe:[6]
Lạy Chúa là Thiên Chúa của con, Ngài đã yêu cầu tất cả nơi nữ tỳ bé nhỏ của Ngài: vậy xin hãy lấy và đón nhận tất cả.
Ngày ấy, con đã đặt tất cả nơi Ngài, không giữ lại gì và không lấy lại.
Xin hãy nhận lấy trí khôn của con và dùng nó cho vinh quang của Ngài.
Hãy nhận lấy tất cả ý muốn của con…[7]
Hãy nhận lấy thân xác con, các giác quan, trí tuệ con, tất cả những khả năng, con tim và tất cả tình cảm của con.
Hãy nhận lấy hiến lễ mà trong thinh lặng con dâng Chúa từng ngày và mọi thời khắc…
Hãy nhận lấy và thánh hoá mọi lời nói, mọi hoạt động, mọi khát vọng của con.
Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi sống ơn gọi như một sự đáp trả quảng đại từ mối tương quan với Chúa Giêsu:
Cần phải nhận ra rằng việc dâng hiến mạng sống đòi hỏi một sự đáp trả quảng đại và trung thành. Hãy nhìn các vị thánh và chân phước trẻ đã vui mừng đáp lại tiếng gọi của Chúa… Mỗi người trong số các ngài đã sống ơn gọi của mình như một con đường dẫn đến hạnh phúc trọn vẹn, trong mối tương quan với Chúa Giêsu hằng sống (Sứ điệp, 2)
Người được gọi cảm nhận mình được yêu thương:
Thiên Chúa muốn đánh thức nơi mỗi người ý thức được yêu thương, được kêu gọi và được sai đi như một người lữ hành hy vọng.” (Sứ điệp, 1)[8]
3. Sự thánh hiến và hiến dâng mang ý nghĩa tương tác liên vị chứ không phải là để làm việc
Mọi ơn gọi được cảm nhận sâu xa trong tâm hồn đều nảy sinh sự đáp trả như một động lực nội tâm hướng tới tình yêu và sự phục vụ, như nguồn hy vọng và bác ái chứ không phải như một cuộc tìm kiếm sự khẳng định bản thân (Sứ điệp, 2)
Nếu ơn gọi đích thực có hướng đi về với tha nhân thì cũng có thể nói ngược lại, nếu không thể hiện được tính hướng tha trong đời sống ơn gọi thì có nghĩa là, hoặc không có ơn gọi, hoặc đã hiểu sai về ơn gọi!
Đời tu ngày nay nhiều khi bị rơi vào tình trạng duy hiệu quả. Đi tu để làm việc và giá trị của đời tu đi liền với hiệu quả của công việc! Một quan niệm, một lối sống, một cách điều hành-vận hành các cộng đoàn đời tu rất trần tục, rất duy vật!
Chị Marthe “sống” đau khổ do bệnh tật của mình trong một ý thức về tình yêu rất rõ ràng.
Lạy Đấng Yêu Dấu của con, con chỉ muốn một mình Ngài mà thôi… Và vì tình yêu dành cho Ngài, con từ bỏ tất cả…[9]
Việc được chia sẻ những dấu thánh được Chị coi như cách để sống tình yêu cách mạnh mẽ đối với Chúa Giêsu Kitô. Chị cũng coi đó là cơ hội để cầu nguyện cho tha nhân, nhất là những tội nhân.
Chị không có sức khoẻ để làm việc sinh ra lợi nhuận hay để cáng đáng những công việc trong cộng đoàn, nhưng trên giường bệnh, Chị dâng chính bệnh tật của mình để cầu nguyện cho người khác. Chị sống đức ái bằng sự đón tiếp với lòng yêu mến. Tình yêu dành cho Thiên Chúa và đời sống tâm linh sâu sắc của Chị thực sự mang lại lợi ích cho rất nhiều người đến với Chị.
"Chúa Giêsu đã yêu tôi đến nỗi chịu đau khổ và chết trên thập giá. Tôi cũng muốn yêu Ngài bằng cách hiến dâng mọi đau khổ của mình cho Ngài."
"Yêu thương có nghĩa là quên đi bản thân mình để nghĩ đến người khác, để phục vụ họ, để cầu nguyện cho họ, để mang lại cho họ niềm vui và sự bình an."
"Không có tình yêu nào lớn hơn tình yêu dám hiến mạng sống vì người mình yêu. Tình yêu thực sự không phải là tìm kiếm hạnh phúc riêng mình, mà là dám cho đi, dám hy sinh."
"Chỉ có tình yêu mới làm cho tâm hồn thực sự hạnh phúc. Một trái tim biết yêu thương là một trái tim luôn tràn đầy ánh sáng và niềm vui."
Gợi ý suy tư
1. Hãy nhận diện lối sống “ơn gọi ngày lễ” (dịp tuyên hứa, kỷ niệm tuyên hứa hay một dịp lễ gì đó), sống ơn gọi “khi có khách”; mà không phải là sống ơn gọi hàng ngày, sống ơn gọi nơi những điều giản dị, sống ơn gọi với những anh chị em trong cộng đoàn sống với mình mỗi ngày.
2. Chọn lựa “Bước đi cùng nhau” của 3 FVN giúp chúng ta thế nào để sống ơn gọi đúng nghĩa?
[1] Nhớ lại ngày thánh hiến cũng mang ý nghĩa tương tự.
[2] “Pellegrini di speranza: il dono della vita/ Pèlerins d’espérance: le don de la vie” được chuyển sang tiếng Việt là: “Những người hành hương hy vọng: dâng hiến mạng sống” (Tý Linh chuyển ngữ. https://xuanbichvietnam.net/); hoặc “Những người hành hương hy vọng: quà tặng sự sống” (https://www.vaticannews.va/). “Mạng sống” nhấn mạnh thái độ sẵn sàng chết cho. “Sự sống” lưu tâm đến cuộc hiện sinh. Nội dung sứ điệp lưu tâm đến nghĩa thứ hai này.
[3] Raymond Peyret, Petite vie de Marthe Robin. Le secret de Marthe, éd. Peuple Libre, Desclée de Brouwer, 1988, tr.36.
[4] Xem Nhật ký của Marthe Robin ngày 14/09/1930.
[5] Raymond Peyret, tr. 37-38.
[6] Raymond Peyret, tr.39-41.
[7] Chị Marthe từ bỏ ý muốn xin được chữa lành bệnh, xin được chữa lành để theo ơn gọi dòng nữ Cát Minh như “người chị yêu dấu” Têrêsa Chúa Giêsu Hài Đồng.
[8] Phanxicô, sứ điệp Ngày Cầu Nguyện Cho Ơn Gọi, 2025.
