Yêu nhiều yêu ít !
Rm 13,8-10; Lc 14,25-33
Thứ Tư Tuần XXXI - Mùa Thường Niên, 05/11/2025
“Ai đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống mình nữa, thì không thể làm môn đệ tôi được. Ai không vác thập giá mình mà đi theo tôi, thì không thể làm môn đệ tôi được.” (Lc 14,26-27).
Các nhà Thánh Kinh giải thích từ ngữ “dứt bỏ cha mẹ” dịch sát nghĩa là “ghét cha mẹ”, bởi vì ngôn ngữ Cựu Ước không có kiểu so sánh, nên ở đây hiểu là “yêu cha mẹ ít hơn”. Không cần lo lắng rằng Đức Giêsu không tôn trọng tình yêu và lòng hiếu thảo dành cho cha mẹ, bởi vì Luca sẽ ghi lời điều này ở nơi khác, chẳng hạn Lc 18,20. Mạch văn ở đây cho thấy mấu chốt vấn đề nằm ở câu 27 sau đó về thập giá. Người ta có thể nhân danh tình yêu dành cho cha mẹ, người thân và cả cuộc sống của mình nữa, để từ khước thập giá. Nhưng khi làm như thế thì không phải là môn đệ của Đức Giêsu Kitô. Vậy thập giá là gì mà được đòi hỏi quyết liệt đến như vậy, và đòi hỏi của thập giá có thiếu tính nhân văn không, có đề cao một thứ khắc khổ nào đó mà bỏ quên tình người và sự cao quý của cuộc sống không?!
Ý nghĩa những lời của Đức Giêsu không phải là như thế và không hề trái ngược với lời của ông Phaolô viết sau này: “Ai yêu người, thì đã chu toàn Lề Luật... [các điều răn] đều tóm lại trong lời này: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình.” (Rm 13,8-9). Tất cả đều là yêu thương, thập giá cũng là yêu thương. Một tình yêu không loại trừ ai và không loại trừ chính mình. Đức Giêsu không đòi người ta chọn Ngài mà bất chấp người khác và loại bỏ bản thân. Nếu người ta hiểu rằng: tha nhân và chính bản thân mình cũng đều là thụ tạo được Thiên Chúa yêu thương, thì làm sao có sự mâu thuẫn hay đối kháng lẫn nhau như vậy được?! Mà chính Thiên Chúa chính là tình yêu (x. 1Ga 4,8 và 16), thì làm sao Thiên Chúa lại mâu thuẫn với chính mình được?!
Phải nhận biết điều này: thập giá chính là biểu lộ tình yêu thần linh và là thể hiện tình yêu ở đỉnh cao. Thiên Chúa yêu thương con người đến độ cho Con Một yêu dấu của Ngài dấn thân đến cùng với cái chết trên thập giá. Như vậy, thập giá đích thực của Chúa Kitô thì phải biểu lộ được tình yêu. Khi nào người ta nói rằng mình vác thập giá, mình hy sinh mà không là biểu lộ của tình yêu và không làm lan toả tình yêu, thì đó là thập giá giả hiệu! Hơn nữa, chính nơi thập giá, người ta sống được trọn vẹn tình yêu nơi các mối tương quan khác nhau: với Chúa, với tha nhân và với chính bản thân mình.
Như vậy, tất cả đều là tình yêu, không hề đối chọi hay loại trừ nhau giữa các tương quan ấy. Nhưng cần nhận thức sự khác biệt về mức độ thì mới không bị rối và không làm phá huỷ tình yêu đích thực. Tình yêu dành cho Chúa Kitô phải là trên hết và là chuẩn mực để phân định giúp chọn lựa đâu là tình yêu đích thực dành cho người khác và cho chính bản thân mình. Khi loại trừ tình yêu dành cho Chúa Kitô như là cột trụ, người ta dễ đưa đến thái độ lấy mình làm cột trụ, làm chuẩn, và do đó cũng phá huỷ cả tình yêu dành cho tha nhân.
Lm. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
