Một thực tế rất đáng suy nghĩ là một số không nhỏ những người ngoại giáo khi được mời gọi trở thành kitô hữu lo lắng rằng theo đạo Công Giáo thì không được “thờ cha kính mẹ”! Đó là hiểu lầm hay hiểu đúng?! Họ hiểu đúng đấy, bởi vì trong lịch sử truyền giáo thời kỳ đầu tại Việt Nam đã có những cuộc tranh luận lớn rằng theo đạo Công Giáo có bị cấm thờ cha kính mẹ hay không, và trong tình trạng tranh cãi chờ Toà Thánh ra phán quyết ấy, nhiều nơi đã cấm việc tôn kính ông bà cha mẹ. Rồi khi Toà Thánh tìm hiểu văn hoá Việt Nam và tuyên bố không cấm, thì điều sai lầm kia đã phổ biến khá rộng rãi và truyền miệng nhau qua nhiều thế hệ cho đến ngày nay, hàng mấy trăm năm như vậy! Gần đây, các giám mục Việt Nam lại phải ra văn bản để giải thích nhằm giúp hiểu cho đúng việc thờ cha kính mẹ.
Nhưng đó không chỉ là những sai lầm của Giáo Hội Việt Nam mà việc tôn kính ông bà cha mẹ còn bị hiểu sai dưới nhiều hình thức ở nhiều nơi. Ba bài Sách Thánh hôm nay đã được chọn lựa khéo léo giúp hiểu thêm về điều này. Bài trích sách Huấn Ca thể hiện sự tôn vinh ông bà cha mẹ qua các thế hệ vì đã sống đức tin cách đáng ca ngợi. Đó là lời tán dương những truyền thống hào hùng. Trong khi đó, Đức Giêsu trong Tin Mừng Matthêô thì phê phán các kinh sư và các Pharisêô đã dựa vào những truyền thống của tiền nhân mà bỏ qua luật Chúa về lòng hiếu thảo với cha mẹ. Họ nhân danh việc tôn kính Thiên Chúa để cấm người ta thể hiện lòng hiếu thảo với cha mẹ, không cần phải phụng duỡng cha mẹ với lý do là đã dâng tất cả của cải cho Thiên Chúa rồi! Thư của thánh Phaolô gửi tín hữu Êphêsô thì hướng dẫn cách quân bình khi nói đến lòng tôn trọng giữa các thế hệ: con cái phải thể hiện lòng hiếu kính với cha mẹ, phần cha mẹ cũng không được lạm dụng quyền hạn khi dạy dỗ con cái làm chúng phải bức xúc!
Cần vượt qua sự đối kháng giữa các thế hệ mà chúng ta thường có kinh nghiệm, mà phải nhận ra mỗi thế hệ là món quà quý báu cho thế hệ kia và biết vận dụng sự bổ túc giữa các thế hệ. Lòng tri ân giữa các thế hệ là cần thiết và cũng cần biết đón nhận những giới hạn của nhau. Lòng tôn trọng không chỉ thể hiện với những gì hữu ích cho mình và là những điều tốt lành, nhưng lòng tôn trọng phải đưa đến thái độ đón nhận nhau cách trọn vẹn, cả những điều tốt lành lẫn những giới hạn của nhau.
Lm. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
