Các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta, hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van. Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. (Ge 2,12-13)
Những lời đầu tiên mà chúng ta được nghe mời gọi trong Mùa Chay là hãy sám hối, và đó là cuộc sám hối tận đáy lòng. Những hành vi ăn chay, khóc lóc, than van được tiên tri Goen giải thích ngay là phải hiểu sâu hơn, tận đáy lòng, chứ đừng dừng lại ở bên ngoài. Kitô hữu Việt Nam ngày xưa dừng lại quá nhiều ở hình thức khi cử hành Mùa Chay: khóc lóc bên ngoài, ăn chay thế nào, suy ngắm cuộc thương khó Chúa như một cuộc thi, đi bắt Chúa, rước kiệu... Ngày nay, tuy những hình thức ấy đã giảm đi, nhưng không ít khi các kitô hữu vẫn cảm thấy an tâm khi tham dự một số cử hành chính thức của Giáo Hội, các cử hành chỉ “phớt qua” hoặc dừng lại ở hình thức, mà không để lại một sự biến đổi nào trong đời sống của họ. Hoặc nếu có thay đổi thì cũng chỉ là vài điều lặt vặt, hình thức, chứ không phải là điều cốt yếu.
Chúa Giêsu cảnh giác về thái độ “phô trương trước mặt thiên hạ” (Mt 6,1). Toàn bộ bài Tin Mừng hôm nay nói về lời cảnh giác đó, đồng thời mời gọi sống trước mặt Thiên Chúa, Đấng thấu suốt lòng dạ con người.
Quá quan tâm về hình ảnh của mình trước mặt người khác khiến cho người ta chăm chút cái bên ngoài và không bình an trước lời phê phán của người khác. Họ sợ những đánh giá tiêu cực của người khác và bận tâm đến chuyện biện minh cho mình. Họ quá chủ quan với những lời khen tặng và bận tâm tìm kiến chúng. Và ngược lại, họ cũng hay phê phán người khác. Họ muốn chứng tỏ quyền bính trên người khác, cảm thấy mình hơn người khác về những việc đạo đức. Nhìn chung, họ bất an, dễ “trồi sụt” tùy theo dư luận!
Còn người sống trước nhan Thiên Chúa là Đấng thấu suốt lòng dạ, thì bình an, không cần phải chứng tỏ, ra vẻ. Họ được mời gọi sống thật với những gì là của mình, đối diện cách khiêm tốn với những giới hạn của mình. Họ lớn lên trên sự thật về bản thân. Những người này cũng dám đối diện cách trần trụi với những tra vấn của Lời Chúa, và họ lớn lên thật sự, không dừng lại ở hình thức bên ngoài.
Đối diện trần trụi với bản thân và trước Thiên Chúa, đó là con người sẵn sàng để bước vào Mùa Chay, là con người cần có trong suốt hành trình 40 ngày này.
LP. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
