“Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.” (Mt 7,5).
Mỗi người thường mang nơi mắt mình một cái xà lớn, và điều này làm ảnh hưởng trầm trọng đến cái nhìn của mình, đến cái nhìn về những gì đang diễn ra, nhất là cái nhìn về tha nhân. Và như thế, chắc chắn là cái nhìn ấy không chính xác và rất nặng nề, có nghĩa là không ngước lên cao được, chỉ thấp “lè tè” dưới mặt đất!
Cái xà ấy là gì? Đó có thể là những ganh tị, ghen ghét, oán thù... Những cảm xúc này có khi mang nặng ảnh hưởng của lịch sử bản thân: điều gì đó trong quá khứ đã khiến tôi có ác cảm, nên bây giờ tôi cũng ác cảm với những điều tương tự! Những điều này khiến người ta nhìn về người khác theo cách nhìn chủ quan, thấy họ đáng ghét, coi họ như “đối thủ”, nhận thấy họ chẳng có gì hay...! Cái xà ấy có thể là những đam mê của bản thân khiến tôi coi những gì khiến tôi không thực hiện được đam mê của mình thì đều là đáng ghét và cần loại trừ! Người ta không thể sống mà không có cảm xúc, nhưng không làm chủ được cảm xúc của mình, không lấy ra khỏi “mắt” mình những cảm xúc không chính xác, sẽ là tôi nhìn mọi sự và người chung quanh với cái nhìn nặng nề của “cái xà”!
“Cái xà” khiến người ta dừng lại ở cái nhìn thấp “lè tè” của con người. Ông Abram được gọi trong tình trạng nạn đói đang xảy ra tại quê hương Kharan của ông (lúc ấy thuộc về Assyria, ngày nay thuộc về Thổ Nhĩ Kỳ) vào thế kỷ 20 trước Công Nguyên. Có thể ông cùng với một số cư dân đã di chuyển để đi tìm lương thực. Nhưng không dừng lại ở đó, Đức Chúa đã gọi ông cho công trình cứu độ của Ngài. Những người đi theo ông, bà vợ Sara, người cháu Lót có những cái nhìn của người phàm của sự ghen ghét, của khát vọng chiếm hữu đất đai, lợi lộc. Còn ông Abram được gọi để khởi đầu cho dân của Chúa, và ông đã đi theo cách nhìn thần linh này.
Biết vượt trên cái nhìn thiển cẩn, thấp “lè tè”, chúng ta sẽ có cái nhìn khác về những diễn biến, nhất là về người khác. Chúng ta sẽ nhận ra người khác không đáng ghét như vậy đâu, chỉ là một “cái rác” thôi mà, và họ cũng có nhiều điều đáng quý lắm. Và trong tính cách tập thể, nếu cùng vượt qua những cái nhìn nặng nề và dưới thấp, chúng ta có thể mang lấy cái nhìn của Chúa cho những chương trình, những con đường của Ngài. Lúc ấy, sự cộng tác và sự tham gia sẽ đến.
LP. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
