“Vì Ta muốn tình yêu chứ không cần hy lễ, thích được các ngươi nhận biết hơn là được của lễ toàn thiêu.” (Hs 6,6)
Lời này thường được lặp lại trong đời sống tôn giáo của chúng ta và được dùng để mời gọi kitô hữu sống yêu thương người khác chứ đừng dừng lại ở việc tế tự. Cách áp dụng đó không sai, nhưng ý nghĩa ban đầu của bản văn là mời gọi nhận biết vai trò của Thiên Chúa: Ta “thích được các ngươi nhận biết hơn là được của lễ toàn thiêu”. Trước câu này, tiên tri Hôsê nói với dân chúng: “Chúng ta phải biết Đức Chúa, phải ra sức nhận biết Người…” (Hs 6,3).
Những lời này được nói ra trong bối cảnh cụ thể. Tiên tri Hôsê hoạt động vào thế kỷ 8 tCN tại nước Do Thái phía bắc tên là Israel. Lúc ấy, nước này bị đe doạ thường xuyên bởi đế quốc Assyria. Vì thế, trong nước có những khuynh hướng chính trị khác nhau, hoặc là dựa vào sức mạnh của các nước khác liên kết lại để chống lại đế quốc này, hoặc đầu phục thế lực của đế quốc. Tiên tri Hôsê xuất hiện và kêu gọi hãy tin vào Thiên Chúa, hãy nhìn biết vai trò của Thiên Chúa trong sự tồn tại và trong việc phát triển đất nước.
Việc nhận biết vị trí của Thiên Chúa được trình bày cách khác trong dụ ngôn về hai người lên Đền Thờ cầu nguyện. Anh Pharisêô chỉ thấy thành tích đạo đức của mình, không hề thấy cần cầu xin gì với Thiên Chúa. Còn người thu thuế thì nhìn nhận tội lỗi của mình và cầu xin ơn tha thứ từ Thiên Chúa. Ơn công chính là tặng phẩm thần linh đã được ban cho người cầu xin.
Vai trò của Thiên Chúa trong cuộc đời vẫn là vấn nạn cho đời sống kitô hữu hôm nay. Xã hội càng phát triển, người ta càng nghiêng về khả năng của con người nhiều hơn. Nhưng khi nghĩ rằng quyền lực nằm trong tay mình, người ta muốn đời mình và xã hội phát triển theo ý mình, bất chấp giáo huấn của Thiên Chúa! Và điều này đã đưa đến những tệ hại dường như không tìm thấy lối thoát! Lối ra cho những thứ rối như mớ bòng bong này là phải nhìn nhận lại vai trò của Thiên Chúa trong cuộc đời và trong sự phát triển. Cuộc sống mang đậm nét thần linh hơn thì cũng mang đậm nhân tính hơn, con người được sống đích thực là con người hơn! Yêu mến Thiên Chúa đúng nghĩa thì cũng yêu người nhiều hơn.
Lm. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
