Công lý và bác ái là hai điều nhiều khi không dễ sắp xếp với nhau. Trong chính trị và xã hội, người ta sẽ đòi hỏi cho bằng được công lý, có khi bằng bạo lực, áp đặt. Người ta phải thực hiện luật pháp, không thì bị bắt, bị bỏ tù, bị loại trừ ra khỏi xã hội. Luân lý kitô giáo cũng nhấn mạnh: phải có công bằng thì mới có đức ái. Tất cả những cách thức đó đều có cái lý của nó. Nhưng kinh nghiệm nhân sinh cũng cho thấy rằng: không bao giờ có công lý, công bằng hoàn toàn được, vì thế đức ái không thể chờ đợi được, bằng không nó sẽ không bao giờ có dịp để thể hiện. Dường như hai điều này không thể thực thi theo tuần tự, cái trước xong rồi mới đến cái sau được.
Đức Giêsu đã thực thi công lý theo cách thức rất khác với suy nghĩ của người ta. Bài ca Người Tôi Trung trong sách Isaia diễn tả về Đấng Messia như sau:
“Người sẽ trung thành làm sáng tỏ công lý.
Người không yếu hèn, không chịu phục,
cho đến khi thiết lập công lý trên địa cầu.” (Is 42,3-4)
Thế nhưng, sự cương quyết thiết lập công lý của Người Tôi Trung này lại được thực hiện cùng với lòng nhân ái và sự kiên nhẫn với những người yếu đuối, không nỡ bẻ gẫy cây lau bị giập, không nỡ giập tắt tim đèn leo lét (x. Is 42,3). Còn hơn nữa, người thực thi công lý ấy cũng là người có thần khí Thiên Chúa:
“Ta cho thần khí Ta ngự trên người;
người sẽ làm sáng tỏ công lý trước muôn dân.” (Is 42,1).
Chúa Giêsu đã thực hiện công lý bằng cái chết của Ngài trên thập giá. Đứng trước sự kết án bất công và dã man, Chúa Giêsu vẫn nói lời yêu thương. Bị các vị lãnh đạo Do Thái giết chết, Đức Giêsu phục sinh vẫn dạy các môn đệ hãy đi rao giảng Tin Mừng bình an và kêu gọi sám hối.
Thực hiện công lý bằng bạo lực thì lại sinh ra thù hận, và cứ thế kéo dài bất tận. Đó là kinh nghiệm của nhân loại hôm nay. Hãy tin vào Chúa Giêsu Kitô và tin vào con đường của Ngài trong việc thực thi công lý. Đừng chờ có công bằng rồi mới chịu yêu thương, nhưng chính khi yêu thương là làm cho công lý ngày càng lớn lên trong cuộc sống, trong tương quan với nhau.
Lm. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
