Bài đọc thứ nhất trong lễ thánh Augustinô nói về một tổng hợp khá tuyệt vời giữa đức tin và tình yêu, giữa Thiên Chúa và con người. Phải chăng điều đó nói lên phần nào kinh nghiệm tâm linh của thánh Augustinô khi khám phá được đức tin kitô giáo, khi cảm nhận được tình yêu Thiên Chúa và nói “sao Chúa cho con yêu Chúa quá muộn màng!”, và khi có kinh nghiệm về chính mình nữa khi cầu xin cho được biết Chúa đồng thời cũng biết bản thân mình.
Với cụm từ “Thiên Chúa ở lại trong người ấy”, tác giả thư thứ nhất Gioan diễn tả tình trạng của người biết yêu mến anh chị em mình: “Nếu chúng ta yêu thương nhau, thì Thiên Chúa ở lại trong chúng ta, và tình yêu của Người nơi chúng ta mới nên hoàn hảo.” (1Ga 4,12). Lần thứ hai, cũng với cụm từ ấy, tác giả diễn tả về người tin vào Đức Giêsu Kitô: “Hễ ai tuyên xưng Đức Giêsu là Con Thiên Chúa, thì Thiên Chúa ở lại trong người ấy và người ấy ở lại trong Thiên Chúa.” (1Ga 4,15). Tình trạng Thiên Chúa ở lại nơi một người và người ấy ở lại trong Thiên Chúa, được nhận ra khi người ấy có Thánh Thần: “Căn cứ vào điều này, chúng ta biết được rằng chúng ta ở lại trong Người và Người ở lại trong chúng ta: đó là Người đã ban Thần Khí của Người cho chúng ta.” (1Ga 4,13).
Đức tin và tình yêu phải được sống cùng với nhau. Tôi và người khác phải được hoà nhịp cùng nhau. Không có đức tin, tình yêu không có nền tảng từ tình yêu trao ban chính mình của Thiên Chúa, và do đó, không thể vượt trên mọi toan tính hơn thiệt của con người. Không có tình yêu dành cho tha nhân thì đừng nói đến đức tin, bởi vì đó chỉ là “đức tin chết” (Gc 2,17). Người có niềm tin vào Chúa Giêsu Kitô thì được Thánh Thần dẫn dắt để không sống theo xác thịt, nhưng sống theo Tin Mừng của Đức Giêsu Kitô.
Những lệch lạc, những ì ạch chẳng đi tới đây của đời sống tôn giáo là ở chỗ không sống được tính tổng thể này. Thiếu điều này hay điều kia, thiếu đức tin hoặc thiếu tình yêu; thiếu đón nhận người khác vào cuộc đời của mình. Những cách thức này khiến cho đời sống tôn giáo chỉ dừng lại ở hình thức mà không làm kitô hữu trưởng thành, tiến nhanh và tiến xa được!
LP. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
