Thánh Phaolô trình bày sự khôn ngoan của Thiên Chúa và khôn ngoan của loài người đối nghịch nhau (bài đọc 1). Đó là một cách trình bày. Tuy nhiên, cách trình bày này, nếu không hiểu sâu xa hơn, sẽ khiến các kitô hữu cảm thấy dường như có sự đối kháng giữa Thiên Chúa và con người, và con đường của Thiên Chúa đối nghịch với bản tính của con người. Điều này đúng theo một góc nhìn nào đó, nhưng không đúng nếu đứng ở góc nhìn khác. Tại sao Thiên Chúa dựng nên con người theo hình ảnh Ngài mà Thiên Chúa lại đối nghịch với con người?!
Từ một cách trình bày khác, người ta có thể nói về sự khôn ngoan hời hợt bên ngoài và sự khôn ngoan sâu xa, và điều sau mới là sự khôn ngoan đích thực. Lấy một ví dụ: người Việt Nam dùng từ “khôn lỏi” để chỉ những đứa trẻ dùng mưu gian để thắng bạn của mình. Những câu chuyện dân gian thường tự hào về các quan trạng Việt Nam dùng những cách khôn lỏi để thắng sứ giả Tàu! Đến nhập cư tại các nước Châu Âu và Mỹ, không ít người Châu Á cũng mang theo kiểu sống khôn lỏi, trong khi dân địa phương thì sống ngay thật, trong sáng! Người lớn cạnh tranh với nhau trong cuộc sống cũng thường tìm kiếm sự khôn ngoan hời hợt, với quan niệm người khôn là người kiếm được nhiều tiền, bất kể là dùng mưu mẹo gì. Ai giỏi đút lót để thu lợi cho mình thì được coi là khôn ngoan. Nhưng tất cả đều là sự khôn ngoan hời hợt! Kết quả là con cái cũng bắt chước lối sống của cha mẹ giữa đời để lừa dối cha mẹ. Xã hội Việt Nam đang đánh mất niềm tin vào người chung quanh. Từ người ăn xin đến các quan chức cao cấp cũng lừa đảo người khác! Đó chính là dấu cho thấy tất cả là sự khôn ngoan hời hợt, vì với đường dài, nó lộ ra những hậu quả tệ hại!
Sự khôn ngoan thật đến từ Thiên Chúa, xuất phát từ lòng yêu mến dành cho người khác, dám hy sinh cho nhau. Và chính sự khôn ngoan sâu xa này mới mang lại điều tốt lành cho bản thân mỗi người là bình an, thanh thản, yêu mến nhau. Vì thế, sống ở đời, cần biết nhìn cho thấu đáo, để đừng hơn thua nhau những chuyện chẳng đâu ra đâu, hời hợt bên ngoài, để biết tìm sự khôn ngoan đích thực từ lời dạy của Chúa. Sống ở trên đời này, ai dại ai khôn, cần phải ngẫm nghĩ sâu xa mới thấy được. Năm cô trinh nữ lúc trước tưởng khôn, sau hóa ra là dại. Còn năm cô kia, trước tưởng là dại, sau mới thấy là khôn ngoan.
Lm. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
