Tư tưởng của thánh Gioan tông đồ và trường phái của ngài bao gồm tư tưởng chính về mầu nhiệm Ngôi Lời Nhập Thể và lời giáo huấn về tình thương. Các thư Gioan cũng xoay quanh hai điều đó và cho thấy hai điều này quyện lại với nhau, điều này không thể thiếu điều kia.
Từ ngữ “đức tin”, “sự thật” được nói đến trong thư thứ hai và ba có lẽ cũng có ý nhắm về niềm tin vào mầu nhiệm Nhập Thể này, và tác giả cũng trình bày cho thấy mối liên kết giữa đức tin và đức ái.
Thư thứ ba nói đến ông Gai-ô đã niềm nở đón tiếp những nhà truyền giáo lưu động đi ngang qua giáo đoàn và nhắc đến ông Đi-ốt-rê-phét đã làm ngược lại, không những không đón tiếp mà còn ngăn cản những người muốn đón tiếp các nhà thừa sai! Tác giả cho thấy việc tiếp đón diễn tả đức tin và đức ái và hai điều này quyện lại với nhau.
Tin Mừng Luca nói về sự chậm trễ giải quyết oan ức cho bà góa của viên quan tòa bất chính diễn tả thái độ thiếu trách nhiệm và thái độ ngạo mạn với Thiên Chúa. Đức Giêsu nói về Thiên Chúa là Đấng động lòng trước tình cảnh của con người, vì thế, hãy tin tưởng vào Thiên Chúa.
“Sự chậm trễ” của Thiên Chúa trước lời cầu xin của tín hữu cần được nhìn bằng đức tin cùng với đức ái. Tin vào quyền năng và tình thương của Thiên Chúa trước cảnh khốn khổ của con người đồng thời cũng phải thấy rằng Thiên Chúa còn lưu ý đến tự do của con người mà Thiên Chúa đã trao ban cho họ nữa. Không phải Thiên Chúa không muốn can thiệp cho sự công bằng, nhưng những bất công xảy ra là do tự do của con người gây ra cho nhau! Vậy thì, trong khi cầu xin Thiên Chúa, các tín hữu cũng cần hành động để tác động lẫn nhau nhằm mang lại công bằng. Trong khi cầu xin Thiên Chúa thương xót thì con người cũng cần thực thi bác ái trong cuộc sống hàng ngày nữa.
Hãy cầu xin Thiên Chúa vì biến đổi lòng người thật khó khăn, đồng thời hãy nỗ lực như người có trách nhiệm về cuộc đời mình và về cuộc sống chung.
Lm. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
