Sự càm ràm của dân làm cho Chúa nổi giận, làm cho ông Môsê cảm thấy nặng nề trong trách nhiệm và chán nản! Dân phàn nàn vì cứ phải ăn mãi thứ bánh manna mỗi ngày, tiếc thời nô lệ bên Ai Cập, và tụm nhau lại chê trách, phê phán ông Môsê. Thái độ của dân cho thấy họ không đảm nhận lấy trách nhiệm về cuộc sống của chính mình, về đoàn dân mà họ đang thuộc về, mà lại đi đổ trách nhiệm cho người lãnh đạo, làm như người lãnh đạo có bổn phận phải cung cấp cho họ những gì họ yêu cầu.
Chính họ muốn ra khỏi Ai Cập mà, có ai bắt ép họ đâu! Trong số họ có những người không phải từ dòng giống ông Giacóp, mà là những nô lệ có nguồn gốc khác. Những người này cũng tự nguyện đi theo đoàn dân ra khỏi xứ ấy. Giả như có những người trong số họ không muốn rời Ai Cập, nhưng vì số đông lên đường, họ tự nghĩ mình ở lại cũng khó sống với người Ai Cập, thì sự bắt buộc phải đi theo đoàn dân này cũng do họ chọn phương án tốt hơn. Dù nói cách nào đi chăng nữa, chính họ đã muốn rời khỏi đất Ai Cập để tìm tự do, hạnh phúc, vậy thì, chính họ phải mang lấy trách nhiệm về cuộc sống của mình và về đoàn dân mà họ đi cùng, bởi vì vận mệnh của họ tuỳ thuộc vào đoàn dân này. Trong ý thức trách nhiệm ấy, đáng lý ra họ phải coi những khó khăn trên hành trình đó là vấn đề chung, mỗi người phải chịu đựng gian khổ. Khi đối diện với những đe doạ, họ phải cùng nhau tìm đường để nhau vượt thoát. Nhưng không được như vậy, họ đổ lỗi hết cho ông Môsê, quy hết trách nhiệm cho ông!
Càm ràm là điều rất thường thấy trong đời sống chung. Càm ràm cũng có nghĩa là đổ lỗi cho người khác, là phủi tay trách nhiệm! Và điều này thực sự phá hoại đời sống chung, và đáng tiếc là điều này cũng phá hoại cả cuộc đời của những người càm ràm nữa!!! Đảm nhận trách nhiệm về mình, về những người sống chung với mình vì mọi người đều thuộc về cùng một cộng đồng. Càm ràm, đổ tháo trách nhiệm là dấu hiệu của người thiếu trách nhiệm về cộng đoàn và cũng thiếu trách nhiệm về cuộc đời của chính mình nữa!
LP. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
