Cái xà trong mắt
1Tm 1,1-2.12-14; Lc 6,39-42
Thứ Sáu Tuần XXIII - Mùa Thường Niên, 12/09/2025
Dụ ngôn cái xà trong mắt thường được dùng để khuyên nhủ đừng xét đoán tha nhân vì lỗi của mình còn lớn hơn của tha nhân nhiều lắm. Điều ấy đúng nhưng sẽ phong phú hơn nhiều nếu đặt vào mạch văn của dụ ngôn.
Trước hết, cách trình bày của Tin Mừng Luca như đặt ba nội dung sau trong một ý nghĩa duy nhất, thành một dụ ngôn duy nhất và bổ túc cho nhau, đó là mù dắt mù, môn đệ không hơn thầy và cái xà-cái rác. Cả ba đều nói về người dẫn đường cho người khác. Nếu người dẫn đường mà mù tối thì sẽ đưa người khác đến chỗ sai lạc mà chính họ đang ở trong đó. Vì thế, cả hai sẽ “sa xuống hố”. Cũng từ góc nhìn của người dẫn đường ấy để hiểu ý nghĩa của chuyện cái xà-cái rác. Nếu người hướng dẫn có cái nhìn bị đè nặng quá bởi một cách nhìn nào đó, mà điều đó lại là sai lầm hay thiển cận, hẹp hòi quá, thì họ không thể hướng dẫn người khác được. Người hướng dẫn sẽ trở nên cuồng tín, thành kiến và do đó chỉ nhìn thấy người khác sai lạc vì không giống họ, không cùng quan điểm với họ. Những người quá nặng thành kiến và hẹp hòi, chỉ thấy mình là người duy nhất đúng, không thể mở ra với những cái nhìn khác, thì họ cũng không thể hướng dẫn người khác. Nếu cái xà ấy lại là những đam mê đè nặng tâm hồn họ, thì có khi họ lại trở thành gánh nặng, thành mối đe doạ cho người khác hơn là hướng dẫn người khác.
Điều mà trước nay người ta vẫn nói là người hướng dẫn phải làm gương mẫu, tránh gương xấu. Đó là điều đúng. Tuy nhiên, điều này cũng có khi tạo nên áp lực tâm lý cho người có trách nhiệm. Hãy nhìn điều này từ một góc nhìn khác, đó là tất cả chúng ta đều có chung một Người Thầy duy nhất là Đức Giêsu Kitô. Không ai có thể tự phụ về vai trò làm thầy dẫn đường của mình, mà chỉ có mình Ngài là Người Dẫn Đường, Người Chỉ Đạo duy nhất. Hãy cùng hướng về Ngài và mãi học nơi Ngài.
Lm. Giuse Nguyễn Trọng Sơn
